Khi theo dõi bóng đá, đặc biệt là trong khuôn khổ các giải bóng đá lớn như World Cup, bạn sẽ thường nghe bình luận viên sẽ nhắc về công nghệ VAR trong một số tình huống trận đấu. Đây là công nghệ hỗ trợ hiện đại được giới thiệu và áp dụng rộng rãi trong các trận bóng đá, không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng đối với cầu thủ và trọng tài mà còn thay đổi cách mà người hâm mộ trải nghiệm trận đấu.
Vậy công nghệ VAR là gì? Chi tiết về VAR trong bóng đá về cách hoạt động và ứng dụng công nghệ này vào trận đấu sẽ như thế nào? Hãy cùng Kubet tìm hiểu tất cả các thắc mắc trên trong bài viết dưới đây. Chắc chắn sau khi tham khảo các thông tin này, bạn sẽ hiểu từ A – Z về thuật ngữ check VAR là gì thường được cộng đồng người chơi nhắc đến trong mỗi trận đấu nhé!
Công nghệ VAR là gì?
Vậy VAR là viết tắt của từ gì? Chính xác là viết tắt của từ Video Assistant Referee, hay còn được biết đến như “Trọng tài hỗ trợ qua video,” là một công nghệ phổ biến trong nhiều môn thể thao, đặc biệt là bóng đá.
Công nghệ này hỗ trợ trọng tài bằng cách xem lại các đoạn video từ nhiều góc độ khác nhau để đưa ra quyết định trong những tình huống như việt vị, phạm lỗi trong vùng cấm, thẻ đỏ hoặc thẻ vàng đỏ cho cầu thủ và xác định người ghi bàn trong những tình huống ghi bàn gây tranh cãi.
Công nghệ VAR có từ bao giờ?
VAR được phát triển từ dự án Refereeing 2.0 vào đầu những năm 2010, do Hiệp hội bóng đá Hoàng gia Hà Lan (KNVB) chịu trách nhiệm. Hệ thống này đã trải qua các buổi thử nghiệm trong mùa giải 2012–13 của Giải bóng đá Vô địch Quốc gia Hà Lan, giải thưởng cao nhất trong lĩnh vực bóng đá của quốc gia này.
Mãi cho đến các giải đấu FIFA Confederations Cup 2017 và FIFA World Cup 2018 tại Nga, VAR mới được chính thức áp dụng. Điều này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tích hợp công nghệ này vào các sự kiện thể thao lớn nhất thế giới.
Cách hoạt động của công nghệ VAR
Sau khi bạn đã nắm vững được khái niệm công nghệ VAR là gì trong bóng đá, chúng ta hãy cùng hiểu thêm chi tiết về cách công nghệ này được áp dụng trong bộ môn sân cỏ này sẽ như thế nào nhé!
Mỗi trận đấu bóng đá thường thiết lập một hệ thống VAR, bao gồm trọng tài VAR và các trợ lý VAR. Trọng tài VAR thường là 1 người có kinh nghiệm nhất trong việc sử dụng công nghệ VAR. Các trợ lý VAR sẽ theo dõi trận đấu từ 1 phòng cách biệt, sử dụng hình ảnh và video trực tiếp từ nhiều góc độ khác nhau.
Khi có một tình huống gây tranh cãi mà trọng tài trên sân không thể đưa ra quyết định chính xác, trọng tài VAR sẽ sử dụng mic và tai nghe để thông báo. Trọng tài trên sân sẽ xem lại tình huống tranh cãi từ nhiều góc độ khác nhau, sử dụng hình ảnh và video chất lượng cao từ VAR, được ghi lại bởi các máy quay trực tiếp trong sân.
Sau khi xem xét video và thảo luận, trọng tài VAR có thể đưa ra một trong những quyết định sau:
- Giữ nguyên quyết định ban đầu nếu sau khi xem xét video, trọng tài VAR cho rằng quyết định ban đầu của trọng tài trên sân là chính xác và không cần phải thay đổi.
- Đề xuất thay đổi quyết định nếu trọng tài sử dụng VAR để kết luận rằng quyết định ban đầu của trọng tài trên sân là không chính xác hoặc đã để sót một thông tin quan trọng nào đó.
Công nghệ VAR được quy định sử dụng trong những tình huống nào?
Dựa trên quyết định của FIFA, công nghệ VAR chỉ được áp dụng để hỗ trợ trong những tình huống cụ thể. Các tình huống này có thể bao gồm xác định lỗi khi ghi bàn, quả 11m và các lỗi dẫn đến việc rút thẻ đỏ trực tiếp. Cụ thể:
Tranh cãi về những bàn thắng vừa được ghi trên sân
Trong những tình huống ghi bàn mà có sự khiếu nại từ đội bóng đối phương, công nghệ VAR sẽ được kích hoạt để hỗ trợ trọng tài trong việc xem xét lại quá trình dẫn đến bàn thắng.
Các lỗi nhỏ, thường bị bỏ sót hoặc không thể nhìn thấy trực tiếp như việt vị, bóng chạm tay,… sẽ được camera của VAR ghi lại và truyền đến trọng tài. Sau khi xem xét và đánh giá mức độ của những lỗi này, trọng tài sẽ đưa ra quyết định chính xác nhất.
Phạt đền
Đây thường là 1 trong những tình huống mà công nghệ VAR can thiệp nhiều nhất trong các trận đấu. Trọng tài thường sử dụng VAR ở những tình huống nhạy cảm để đảm bảo quyết định được đưa ra là chính xác nhất. Điều này giúp tránh tối đa những tranh cãi từ phía cầu thủ và người hâm mộ của cả 2 đội bóng.
Lỗi nghiêm trọng dẫn đến cầu thủ bị thẻ đỏ trực tiếp
Thẻ đỏ trực tiếp sẽ được trọng tài trên sân rút ra nếu cầu thủ nào đó có hành vi bạo lực trong bóng đá có thể dẫn đến nhiều hậu quả nặng nề, tác động đến cả thể chất và tâm lý của cầu thủ, đồng thời gây phẫn nộ từ phía khán giả.
Để giảm thiểu những tình huống tiêu cực này, công nghệ VAR đã được phát triển với mục tiêu giúp hạn chế những hậu quả xấu, đồng thời đưa ra các quyết định xử phạt một cách công bằng.
Lưu ý rằng, công nghệ VAR sẽ chỉ can thiệp khi trọng tài quyết định phải rút thẻ đỏ trực tiếp, trong khi những tình huống liên quan đến thẻ vàng thứ 2 sẽ không nhận sự hỗ trợ từ công nghệ này.
Những quyết định sai của trọng tài
Thực tế cho thấy, những “vị vua áo đen” đôi khi đã tạo nên sự phẫn nộ cho cộng đồng người hâm mộ vì những quyết định không chính xác trên sân bóng dẫn đến đội bóng yêu thích của họ bị thua thiệt.
Tuy nhiên, VAR sẽ được áp dụng để hỗ trợ trọng tài 1 cách chính xác nhất để giảm thiểu tối đa những quyết định sai lầm đó, cho phép trọng tài có cơ hội sửa chữa và thay đổi quyết định để làm cho trận đấu trở nên công bằng hơn.
Công nghệ VAR cho dù hiện đại đến đâu thì bên cạnh nhiều ưu điểm vượt trội cũng sẽ có những nhược điểm làm cho trận đấu xảy ra những tình huống bất cập là điều không tránh khỏi. Vậy cụ thể điểm mạnh và điểm yếu của “vị trọng tài ảo” này là gì?
Ưu điểm
- VAR đóng vai trò là 1 công cụ hỗ trợ quan trọng cho trọng tài trên sân, mang lại cái nhìn tổng quan nhất giúp họ đưa ra quyết định chính xác hơn.
- VAR giảm bớt sự tranh cãi và xung đột trong các trận đấu bằng cách việc ra quyết định chuẩn dựa trên hình ảnh và video được phát lại 1 cách trực tiếp để mọi người cùng xem lại và đánh giá, không chỉ riêng tổ trọng tài.
- Nhiệm vụ chính của VAR là đảm bảo tính công bằng và chính xác trong quyết định của trọng tài. Điều này giúp loại bỏ những quyết định sai lầm có thể tác động đến kết quả của trận đấu, đồng thời tạo ra sự tin tưởng từ phía cả những đội bóng và người hâm mộ.
Nhược điểm
- Sử dụng VAR có thể tạo ra sự gián đoạn cho trận đấu. Cả trọng tài và VAR phải tạm thời dừng lại trận đấu và dành thời gian để xem xét lại các tình huống quan trọng. Điều này có thể làm mất đi sự hồi hộp và cảm xúc của trận đấu.
- Việc xem xét lại các tình huống bằng VAR có thể làm mất nhiều thời gian, gây chậm trễ cho quá trình thi đấu và làm mất tính liên tục của trận đấu.
- Sự phụ thuộc quá mức vào VAR có thể khiến trọng tài trên sân trở nên quá nhạy cảm với các quyết định của VAR và họ có thể mất khả năng tự đưa ra quyết định của riêng mình.
Công nghệ VAR được sử dụng lần đầu tiên tại Việt Nam khi nào?
Công nghệ VAR được sử dụng lần đầu tiên tại Việt Nam vào trận đấu loại trực tiếp thứ 3 của vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á. Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) cho biết chi phí lắp đặt hệ thống VAR này là khoảng 17 tỷ đồng, toàn bộ số tiền này được chi trả bởi Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC).
Trang thiết bị liên quan đến hệ thống VAR được nhập khẩu tạm thời và tháo dỡ ngay sau mỗi trận đấu. Quy trình này lặp lại trong 5 trận đấu tại sân nhà của đội tuyển Việt Nam.
AFC đã đưa ra các yêu cầu chi tiết và nghiêm ngặt về máy móc, vị trí lắp đặt, và đường truyền để tổ chức trận đấu. Hệ thống camera cần có ít nhất 12 máy và được đặt theo sơ đồ để thuận lợi cho nhóm trọng tài VAR khi quan sát trận đấu từ phòng chuyên dụng.
Đài truyền hình Việt Nam đã sử dụng 15 – 16 máy quay trong trận đấu giữa Việt Nam và Australia, họ đã dành 3 ngày để chuẩn bị, nhiều hơn 1 ngày so với các trận đấu thông thường.
Phòng VAR tại sân Mỹ Đình có tối thiểu 7 màn hình cho tổ trọng tài VAR làm việc. Toàn bộ hệ thống cũng đã được đội ngũ kỹ thuật của AFC kiểm tra kỹ lưỡng trước khi trận đấu diễn ra.
Tình huống check VAR lần đầu tiên tại Việt Nam đã được sử dụng trong tình huống cú sút của Hồng Duy khi bóng chạm vào người cầu thủ đối phương đang đứng ngay rìa vòng cấm.
Trọng tài chính Jassim đã tạm dừng trận đấu để tham khảo ý kiến từ tổ trọng tài VAR sau khi bóng đi ra ngoài biên. Mặc dù nhiều người hâm mộ và một số chuyên gia, như Trưởng Ban trọng tài VFF Dương Quang Hiền, cho rằng đó là 1 tình huống xứng đáng nhận phạt đền cho Việt Nam, nhưng sau vài phút xem lại tình huống trên màn hình VAR, trọng tài đã quyết định không thực hiện quả phạt đền.
Lời kết
Tổng kết lại, VAR đã đem lại cải thiện đáng kể về tính công bằng và chính xác trong bóng đá nói riêng và lĩnh vực thể thao nói chung. Tuy nhiên, nó vẫn còn tồn tại một số nhược điểm khiến trận đấu và cảm xúc của người xem bị ảnh hưởng.
Hy vọng sau khi tìm hiểu về bài viết này của Kubet, bạn đã nắm rõ được khái niệm công nghệ VAR là gì? Chi tiết về VAR trong bóng đá và đã có cái nhìn tổng thể và khách quan hơn về việc áp dụng công nghệ thông minh này đối với các sự kiện thể thao quan trọng như thế nào.